Movkapablo

Movkapablo estas grava karaktero de vivantaj estaĵoj. La movo de la vivuloj povas esti aktiva aŭ pasiva. Pasivan movon okazigas ia ekstera forto kiel vento, gravito, puŝo ktp. La kaŭzoj de aktiva movo enestas en la vivulo, kaj tiu povas movi sin kontraŭ eksteraj efikoj.

Oni distingas la sekvajn formojn de aktiva movo:

1. internaj movoj: Al ili apartenas la movoj en la organismo (ekzemple la movoj de la citoplasmo, koro, pulmoj, intestoj, spermatozooj ktp ).

2. eksteraj movoj: Tiuj ĉi movoj ŝanĝas la lokon de la estaĵo aŭ ĝian situacion (situacioŝanĝa kaj lokoŝanĝa movoj).

La internaj kaj eksteraj movoj baziĝas sur la jenaj movotipoj:

a) movoj de kresko: Al la efiko de irito plantoj reagas per kresko (vd. tropismon).

b) turgoraj (sukostreĉaj) movoj: Tion kaŭzas la rapidaj ŝanĝiĝoj de premo en la protoplasmo de kreskaĵoj. Se ĉeloj de iu planto aŭ parto de planto rapide alprenas akvon, la volumeno de la planto aŭ ĝia parto kreskas, kaj tio okazigas movon. Se oni tuŝas branĉeton de mimozo, kelke da ĝiaj ĉeloj perdas akvon tre rapide kaj rezulte de tio la branĉeto kliniĝas malsupren.